ถ่ายรูปปลากัน(ให้)ดีกว่า(เดิม) by Aropharma ตอนที่ 2

ถ่ายรูปปลากัน(ให้)ดีกว่า(เดิม) by Aropharma ตอนที่ 2

การวัดแสง

ในส่วนของการวัดแสงนั้นจะขอกล่าวถึงเรื่องของการเลือกระบบวัดแสง และการวัดแสงอย่างไรให้แม่นยำ

การเลือกระบบวัดแสง : การเลือกระบบวัดแสงที่ดีช่วยให้เรามีโอกาสได้ภาพที่มีค่าแสงที่ตรงตามที่ต้องการง่ายขึ้น หรือว่าลดขึ้นตอนในการปรับแต่งภาพไปได้อีกมาก ในส่วนของกล้อง Compact หลายๆรุ่นก็คงไม่มีการปรับตั้งตรงส่วนนี้ ดังนั้นขอกล่าวในกรณีที่กล้องนั้นสามารถเลือกระบบวัดแสงได้ก็แล้วกันนะครับ

ถึงแม้ว่าคุณเลือกใช้กล้องเทพ เลนส์เทวดาขนาดไหน แต่เลือกระบบวัดแสงได้ไม่เหมาะสมกับภาพที่จะถ่าย สิ่งที่อยู่ในมือก็อาจจะแสดงศักยภาพได้ไม่สมตัวเท่าไหร่ โดยเฉพาะการถ่ายภาพปลาด้วยแล้ว เพราะในตู้ปลาของเราที่เลี้ยงๆกันมักจะมีโทนของสีที่หลอกเครื่องวัดแสงของกล้องได้เสมอ ก็ภาพที่เราถ่ายในตู้ปลาไม่ได้มีแต่แสงในโทนสีกลางอย่างนี้นี่นา....

เซลล์วัดแสงของกล้องจะอ้างอิงจากแสงในโทนสีกลาง(Midtone) เป็นหลัก เพราะฉะนั้น หากตู้เราเป็นสีดำหรือ สีขาวอย่างที่เห็นๆกันแล้วก็ย่อมจะมีการหลอกกล้องแน่นอน คือ ถ้าตู้สีดำ กล้องก็จะคิดเอาว่าสีดำที่เห็นนั้นเป็นสีเทาที่อ้างอิงอยู่ กล้องก็จะบอกว่า แสงมันน้อยเนอะ... เปิดชัตเตอร์รับแสงให้นานขึ้นอีกหน่อยดีกว่า นั่นแปลว่าภาพที่ได้แทนที่จะดำอย่างที่เห็น ก็จะกลายเป็นเทาไปซะ.... ในทางตรงข้ามตู้ที่เป็นสีขาวก็จะถูกหลอกอีกเช่นกัน ภาพที่ได้ก็จะมืดกว่าที่ควรจะเป็น

สิ่งที่จะช่วยได้คือ การเลือกระบบวัดแสงให้โดนหลอกน้อยที่สุด.... ระบบวัดแสงส่วนใหญ่ที่มักถูกเลือกใช้กันในการถ่ายภาพทั่วไปก็มักจะเป็นแบบเฉลี่ย(Evaluate) ซึ่งกรณีนี้กล้องจะเอาค่าแสงแต่ละส่วนของภาพมาคำนวณ ดังนั้นถ้าเราถ่ายรูปตู้ปลาสีดำทั้งตู้ก็มีโอกาสที่จะโดนหลอก ภาพที่ได้ก็จะสว่างกว่าที่เป็นจริง ตู้ขาวก็จะมืดกว่าที่เป็นจริงอย่างที่บอกในข้างต้น แต่ถ้าเราถ่ายภาพปลาทั้งตัว ซึ่งตัวปลาส่วนใหญ่ก็มักจะมีสีในโทนสีกลาง อยู่แล้วนั้น เราก็จะโดนหลอกน้อยลง หรือไม่โดนหลอกเลยก็ได้

ทำอย่างไรถึงได้ค่าแสงเฉพาะที่ตัวปลาอย่างที่เราต้องการล่ะ... ต้องถ่ายรูปแต่ปลาเต็มๆเฟรมอย่างนั้นเหรอ ไม่ต้องก็ได้ เราแค่เลือกใช้ระบบวัดแสงที่เลือกคำนวนเฉพาะแสงในส่วนที่เราต้องการสิ นั่นหมายถึงระบบวัดแสงหนักกลาง(Center Weight) หรือ แบบเฉพาะจุด(Spot Metering) ดูสิ โดยเลือกวัดแสงที่ตัวปลาในส่วนที่คุณต้องการนะ แล้วคุณจะรู้ว่ามันแม่นกว่ากันเยอะ....

แล้วถ้าปลาว่ายไปว่ายมาอยู่ตลอด ว่ายออกไปนอกกรอบที่เลือกวัดแสงล่ะ จะทำอย่างไร ใช้การล็อคค่าแสงสิครับ ซึ่งกล้องส่วนใหญ่ก็จะมีนะ ส่วนปุ่มไหนก็คงต้องลองไปเปิดคู่มือหาเอาเองครับ อิอิ

อีกส่วนหนึ่งที่จะช่วยได้ เอาแบบวัดแสงครั้งเดียวถ่ายตลอดคืนเลย ก็คงต้องเลือกโหมดในการถ่ายภาพให้เหมาะด้วย ลองเลือกใช้โหมด M (Manual) ในการถ่ายภาพดูสิครับ เมื่อคุณวัดแสงได้ในระดับที่พอใจแล้ว ถ้าถ่ายด้วยโหมด M ตราบใดที่คุณไม่ได้ไปปรับแต่งอะไรเพิ่มเติม กล้องของคุณก็จะยังถ่ายรูปไปด้วยค่านั้นตลอดครับ

การเลือกรูรับแสง และความไวชัตเตอร์

อย่างที่บอกแล้วข้างต้น ถ้าค่าใดเพิ่มอีกค่าหนึ่งต้องลดเสมอ(ถ้าต้องการค่าแสงเดิม) ซึ่งในการถ่ายภาพปลานั้นเราคงต้องการให้ภาพที่ได้ครอบคลุมระยะชัดทั้งหมดที่ต้องการ และหยุดการเคลื่อนไหวของปลาให้ได้ นั่นก็เป็นคำตอบว่าเราควรเลือกใช้รูรับแสงเท่าไหร่ หรือความไวชัตเตอร์เท่าไหร่นั้นก็คือ รูรับแสงแคบที่สุด และความไวชัตเตอร์ที่สูงที่สุดที่สามารถทำได้ในขณะนั้น

นี่ครับรูรับแสงของเลนส์ตัวหนึ่งที่ค่าต่างๆกัน

และเมื่อรูรับแสงต่างกัน ระยะชัดที่ได้ก็ต่างกัน ลองดูครับ

อย่างนี้ระยะชัดลึกยิ่งมากก็ยิ่งดีสิ อย่างนั้นเราถ่ายที่ f/16 เลยแล้วกัน ..... มันไม่ใช่แค่นั้นน่ะสิครับ อย่างที่เคยบอกครับถ้าค่าใดเพิ่มอีกค่าหนึ่งต้องลดเสมอ เมื่อหรี่รูรับแสงลง ความไวชัตเตอร์ที่ได้ก็จะต่ำลง(เปิดชัตเตอร์รับแสงนาน) ลองดูภาพเปรียบเทียบครับ เป็นไงล่ะ....ชัดลึกดี แต่หยุดปลาไม่อยู่อย่างนี้คงไม่ปลื้มแน่ ^_^

แล้วมันไม่มีสูตรสำเร็จเหรอ.....

มันก็เหมือนกับการเลือกปลานั่นแหล่ะครับไม่สามารถบอกได้ว่าฟาร์มนี้จะต้องสวยเสมอ ใบเซอร์แบบนี้แล้วจะแจ๋ว ดั่งประโยคยอดฮิต... ?ต้องดูเป็นตัวๆไป....? ถ่ายภาพก็เหมือนกันครับ แต่ละตู้แสงสว่างไม่เท่ากัน โทนสีไม่เหมือนกัน ปลาคนละสีกัน ปลาตัวเล็กใหญ่ต่างกัน โอ๊ย....สารพัดปัจจัยที่ทำให้ค่าแสงที่ได้ไม่เท่ากัน แต่ เอาเป็นว่าความไวชัตเตอร์ต่ำสุดไม่ควรต่ำกว่า 1/60 วินาทีแล้วกัน (สมมุติว่าถ่ายด้วยเลนส์ 50mm แล้วก็ยืนห่างปลาพอสมควรนะครับ) ส่วนรูรับแสงก็ตามแต่ความไวชัตเตอร์ที่ทำได้ล่ะครับ เช่นสมมุติว่าเราวัดแสงออกมาได้ 1/250 ที่ f/1.8 ในกรณีแบบนี้ถือว่าความไวชัตเตอร์น่าจะสูงพอ แบบเหลือด้วยซ้ำ เพราะฉะนั้นเปลี่ยนชัตเตอร์ที่เหลือเฟือนั้นมาเป็นช่วงความชัดลึกที่มากขึ้นดีกว่า ในกรณีนี้ถ้าเป็นผมจะขอถ่ายที่ 1/125 , f/3.2 มากกว่าครับ

แล้วถ้าเราไม่สามารถเรียกความไวชัตเตอร์ให้สูงขึ้นได้กว่านั้นแล้วล่ะจะแก้ปัญหาอย่างไรได้บ้าง

1. ถ้าคุณมีแต่เลนส์คิทติดกล้องมาตัวเดียวจะทำอย่างไร ก็คงยังไม่ต้องไปหาซื้อเลนส์ใหม่ก็ได้นะครับ ลองตามนี้ดูก่อน - ถ่ายที่ทางยาวโฟกัสที่ค่อนข้างสั้น แต่ไม่ใช่สั้นสุดนะครับ เช่น ถ้าคุณมีเลนส์คิท 18-55 f/3.5-4.5 (เผื่อว่าบางท่านจะไม่ทราบ เลนส์ที่มีรูรับแสงกว้างสุด 2 ค่าแบบนี้ หมายความว่า ถ้าคุณถ่ายที่ทางยาวโฟกัสสั้นที่สุด(18mm) รูรับแสงกว้างสุดที่ทำได้คือ f/3.5 แต่ถ้าคุณถ่ายที่ทางยาวโฟกัสที่สูงขึ้น รูรับแสงกว้างสุดที่เลนส์ตัวนี้ทำได้ที่ทางยาวโฟกัสสูงสุด (55mm)นั้นจะอยู่ที่ f/4.5 ครับ) อยู่ในมือให้ลองถ่ายดูที่ทางยาวโฟกัสประมาณ 24mm เพราะว่าเลนส็นั้นจะไม่มืดลงเนื่องจากการซูมไปใช้ทางยาวโฟกัสที่สูงขึ้นจะทำให้เลนส์เสียแสงไปอย่างที่กล่าวข้างต้น นอกจากนี้การถ่ายที่ทางยาวโฟกัสที่ต่ำกว่ายังทำให้โอกาสสั่นไหวเนื่องจากการถือถ่าย และการสั่นไหวเนื่องการการเคลื่อนที่ของตัวปลายังน้อยลงด้วย แต่ที่ไม่แนะนำให้ถ่ายด้วยทางยาวโฟกัสต่ำสุดก็เพราะว่า เราอาจได้ภาพที่บิดเบี้ยวไปเนื่องจาก Perspective ของเลนส์ในช่วงทางยาวโฟกัสต่ำๆได้ครับ

- ความสั่นไหวของภาพเนื่องจากการเคลื่อนที่ของตัวปลานั้นสามารถลดลงได้อีก ถ้าเราถอยให้ห่างจากตู้อีกสักนิดครับ ไม่เชื่อก็ลองถ่ายด้วยค่าแสงเดียวกันแบบจ่อๆ กับถอยห่างซัก 1-2 เมตรสิครับ - การแพนกล้องตามการว่ายของปลาก็พอช่วยได้ครับ แต่อันนี้คงต้องฝึกบ่อยจะแม่นยำขึ้นครับ - ใช้ขาตั้งกล้องช่วยสิครับ แต่สำหรับท่านที่ไม่มีขาตั้งกล้องก็หาอะไรซักอย่างมาเป็นที่วางกล้องครับ จะพนักเก้าอี้ บันไดตัวย่อมๆ หรืออะไรก็ได้ที่หาได้ใกล้มือ มาวางรองกล้องให้นิ่งขึ้นแล้วจะรู้ว่า ภาพชัดขึ้นอีกเยอะครับ

2. ถ้าคุณมีเลนส์ที่สว่างกว่านั้น ก็อย่าเอาเก็บไว้ในกระเป๋าครับ งัดออกมาเปลี่ยนซะดีๆ

3. หากคุณเริ่มอึดอัดกับอุปกรณ์ที่มี แล้วเริ่มคันไม้คันมืออยากซื้อเลนส์ใหม่เพื่อเอามาถ่ายปลาแล้วล่ะก็ ลองหายใจเข้า-ออกลึกๆซัก 10 ครั้ง แล้วย้อนกลับไปหาวิธีอื่นที่ประหยัดกว่านั้นก่อน เช่น เพิ่มไฟได้มั้ย , เพิ่ม ISO ไปได้อีกมั้ย , เวลาวัดแสงแล้วได้ความไวชัตเตอร์ต่ำๆวัดแสงถูกต้องแล้วหรือยัง หากพบว่ายังไม่สุดก็ลองปรับให้สุดๆซะก่อนครับ และถ้าคำตอบในใจคุณบอกว่า.... ?ไม่ไหวแล้ว......? ก็เชิญไปเสียตังค์เสดาะเคราะห์ตามสะดวกครับ ^_^

การเลือกระบบโฟกัส

อย่างที่เป็นที่ทราบกันว่าการถ่ายสิ่งมีชีวิตไม่ว่าจะเป็น คน หรือสัตว์ ควร(ต้อง)ถ่ายตาให้ชัด ยกเว้นเราต้องการสื่อสารอย่างอื่น อย่างรูปนี้

แล้วปลาของเราไม่ใช่นางแบบมืออาชีพซะด้วย ที่จะบอกว่า เอ้า.....หันซ้าย ยิ้มหน่อย แล้วแชะ เอ้า.....แอ่นอก กระดกก้น ทำตาปรือ ปากเจ่อ แล้วนิ่งๆนะ....? แล้วแชะ ถ้าเป็นอย่างนั้นก็คงไม่มีปัญหา การโฟกัสเป็นเรื่องหมูๆ แต่มันไม่ใช้อย่างนั้นน่ะสิ ปลาเราว่ายไปว่ายมาตลอด ครั้นจะถ่ายตอนปลาไม่ว่าย ลอยคออยู่เฉยๆ หรือนอนนิ่งอยู่ก้นตู้ ถึงถ่ายมาชัดแจ๋ว ก็คงไม่อย่างมีใครเอามาโพสโชว์ซักเท่าไหร่

ทีนี้เรามาดูกันว่าเราจะทำอย่างไรได้บ้าง ในกล้อง DSLR เชื่อว่าทุกตัวนะที่สามารถเลือกจุดโฟกัสได้ ดังนั้นเราก็ควรเลือกจุดโฟกัสให้ตรงกับดวงตาของปลาด้วย ไม่ใช่ว่าใช้จุดตรงกลางตลอด กล้องเค้าอุตส่าห์ทำมาให้ตั้งหลายจุดครับ ใช้ให้คุ้ม.....

แล้วระบบออโต้โฟกัสล่ะ..... อันนี้กล้องเค้าก็ให้มาตั้งหลายแบบ หลักๆก็โฟกัสแบบชัดแล้วหยุด(One shot) กับ โฟกัสต่อเนื่องตามวัตถุ (Al Servo) เราถ่ายปลาที่ว่ายไปว่ายมาตลอดเวลา ทำไมเราจะไม่เลือกใช้การโฟกัสต่อเนื่องตามวัตถุล่ะ ลองดูสิแล้วคุณจะชอบ แต่ก็ไม่ใช่ว่าระบบนี้จะไม่มีปัญหานะครับ ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าโฟกัสต่อเนื่องตามวัตถุ เพราะฉะนั้นเมื่อปลาของเราว่ายไปว่ายมา กล้องของเราก็จะโฟกัสตามไปเรื่อย แต่ถ้าเราวางจุดโฟกัสไม่ตรงกับที่ต้องการ กล้องเราก็จะโฟกัสพลาดไปด้วย อันนี้ต้องระวังครับ....

อีกวิธีหนึ่งคือ การโฟกัสด้วยมือครับ วิธีนี้ถ้าฝึกดีๆแล้วจะพบว่าได้ประโยชน์มากๆ โดยเฉพาะการโฟกัสในสภาพแสงน้อยที่ระบบออโต้โฟกัสไม่สามารถทำงานได้ หรือในภาวะที่เราจัดองค์ประกอบของภาพแล้วจุดที่ต้องการโฟกัสไม่ตรงกับมาร์คโฟกัสของกล้องครับ....

รู้จักปลาของท่านด้วย

เรื่องนี้นำมาทีหลังแต่อยากจะบอกว่าสำคัญเป็นลำดับต้นเลยครับ เราเลี้ยงปลา ดูปลาของเราอยู่ทุกวัน แต่ไม่ทราบว่าเคยสังเกตกันบ้างหรือเปล่าว่าปลาของเราสง่างามที่สุดตอนไหน ปลาแต่ละตัวมีนิสัยแตกต่างกันนะครับลองสังเกตกันดูว่า....

ปลาของเราชอบโพสท่าสวยๆตอนไหน ก่อนอาหาร หลังอาหาร

-ปลาของเราชอบโพสท่าสวยๆตรงไหนของตู้

-ปลาของเราชอบโพสท่าสวยๆตอนเราปิดไฟ หรือเปิดไฟในห้อง

-ปลาของเราชอบอะไรเป็นสิ่งล่อ

-ปลาของเราถ่ายด้วยไฟแบบไหนแล้วดูดี

-ปลาของเราส่วนไหนสวยที่สุด....

-ตรงไหนนะ....ที่ใครเห็นแล้วก็รู้ว่าเจ้านี่ปลาเรา(เอาส่วนที่สวยนะ...ตำหนิไม่ต้องเอามาโชว์)

-รู้มั้ยว่าทำยังไงปลาเราถึงเงยหน้าขึ้น ทำยังไงถึงก้มหน้าลง

-รู้มั้ยว่าปลาเราสู้แสงแฟลชได้หรือเปล่า...

-รู้มั้ยว่าอะไรที่ทำให้ปลาเราหงุดหงิดจนว่ายลู่ หรือจอดสนิท ไม่มาให้เราถ่ายต่ออีกเลย....

-รู้มั้ยว่ายังมีเจ้าตัวอื่นอีกนะที่อยู่ในตู้เดียวกัน ถ่ายเมทบ้างเดี๋ยวเค้าจะน้อยใจ พากันตรอมใจตายกันไปหมด....

-รู้มั้ยว่าคนที่เค้าอยู่นอกตู้ปลา แล้วยืนดูเราถ่ายแต่ปลา.... เดี๋ยวมีงอนขึ้นมาแล้วจะเรื่องใหญ่นะครับ อิอิ

หวังว่าคงเป็นประโยชน์บ้าง ไม่มากก็น้อยนะครับ ในเว็บแห่งนี้มีพี่ๆเพื่อนๆน้องๆ อีกหลายท่านครับที่ถ่ายภาพเก่งกว่าผมมากมายนัก ยังไงก็รบกวนท่านทั้งหลายช่วยเสริมเติมแต่ง หรือแก้ไขในส่วนที่เห็นว่าไม่เหมาะสมด้วยนะครับ

สุดท้ายก็ขอให้มีความสุขกับการเลี้ยงปลาของท่าน และมีความสุขกับการถ่ายภาพด้วยอุปกรณ์ที่ท่านมีนะครับ ^_^